Taal/Spelling in het nieuws in week 7

Deze week was het heel rustig in het nieuws op het gebied van taal en spelling. Afgezien van wat naweeën in de discussie van de week ervoor (over het gebruik van hun als onderwerp), was er niet veel te melden.

Ik heb wel zelf een filmpje gemaakt over het gebruik van d, t en dt aan het eind van een woord:



Nog wat nieuws van de week ervoor: het Nederlands wordt verankerd in de Grondwet (zie artikel op nu.nl). Wat dan precies het Nederlands is, is nog niet helemaal uitgekristalliseerd, in ieder geval volgens een blog op nrc.next.

Taal/Spelling in het nieuws in week 6

Met een beetje vertraging (carnaval enzo) het nieuws over taal en spelling van week 6.

Het grote onderwerp was natuurlijk de discussie van meneer Plasterk met mevrouw De Hoog over het al dan niet gebruik van hun als onderwerp in een zin.



Het begon met een presentatie van de resultaten van een onderzoek naar het gebruik van hun als onderwerp. De wetenschappers vonden dat het voor mensen gevoelsmatig zo is dat "hun" naar personen verwijst, terwijl "zij" naar personen en dingen kan wijzen. Ik ervaar dat zelf niet zo sterk, maar ik ga er in de komende tijd op letten bij mijn kinderen (die net als ik vroeger veelvuldig "hun" gebruiken).

Op deze resultaten werd fel gereageerd door minister Plasterk. Een columnist stelde voor om maar gewoon hullie te gaan zeggen.
En Fokke en Sukke hebben ook goed opgelet.

Je vindt op diverse plaatsen discussies en vaak wordt daaraan toegevoegd dat in deze hele discussie taal en spelling door elkaar lopen.

Ook op het gebied van spelling gooide er weer iemand een proefballonnetje op: weg met de spellingwet. Mij is dat wat te rigoreus: het is goed om een verzameling duidelijke afspraken te hebben omdat je anders bij sommige woorden (verschil tussen "verdachte bekend" en "verdachte bekent") verwarring over de betekenis van de zin kan krijgen. Een eenduidige spelling maakt schriftelijke communicatie makkelijker. Maar alle pietepeuterige regeltjes over pannekoek en pannenkoek....

Taal/Spelling in het nieuws in week 5

Taal en spelling zijn regelmatig in het nieuws. De afgelopen week vond ik de volgende dingen die ik graag wil delen.
Wat mij bijzonder trof was het onderzoek van Eva Marinus. Zij heeft gevonden dat het (met name voor de kinderen die moeilijker leren lezen) niet nuttig is om veel soortgelijke woorden aan te bieden. Deze kinderen hebben meer baat bij woorden die juist van elkaar contrasteren. Ik gebruik namelijk al jaren een methode die dat ook propageert. Kijk maar eens op www.abctaal.nl en www.taal-spelling.nl. Bij deze methode maken we geen eindeloze rijtjes met woorden die op elkaar lijken, maar zetten we woorden tegenover elkaar die een deel gemeen hebben, maar op een cruciaal punt contrasteren. Bijvoorbeeld: beuk en buik, hier en heer. Daarmee leer je het onderscheid te maken en kan je vervolgens een goede keuze maken voor een bepaalde situatie.

Als je geïnteresseerd bent in de uitwisseling van woorden tussen verschillende talen, moet je eens kijken in de Wereld Leenwoord Database. Je kan hier (voor Nederlands maar ook voor andere talen) zien welke woorden wij gebruiken uit andere talen, maar ook welke andere talen woorden uit het Nederlands gebruiken.

De taalpuristen zijn wellicht geïnteresseerd in het feit dat het boekje Ongaaf Nederlands nu digitaal beschikbaar is bij de Digitale bibliotheek. In dit boekje worden allerlei Germanismen, Anglicismen en Gallicismen besproken.
Ook vinden zij het blog-artikel in NRC wellicht aardig: Laten we met z'n allen hullie gaan zeggen. Wat mij dan weer opvalt, is dat in de reacties toch weer de dt-problematiek naar boven komt.... Daarover kan ik zeggen: volg mijn cursus werkwoordspelling!
Een ander grappig stukje over spelling vind je hier. Het gaat in dit geval over het Engels, maar voor Nederlands zou je ook zoiets kunnen maken: hoe spellingsvereenvoudigingen kunnen leiden tot een tekst die uiteindelijk zo goed als onleesbaar wordt...

De gemeenteraadsverkiezingen komen eraan. In IJsselstein hebben ze een wel hele directe manier om aan te geven dat het van belang is om allemaal dezelfde taal te spreken: "In IJsselstein spreken we Nederlands."

Taal/Spelling in het nieuws in week 4

Ook deze week zijn er weer diverse berichten geweest over dingen die met taal en spelling te maken hebben.

Zo is de prijs uitgereikt voor de spatieblunder van het jaar. De eerste plaats was dit jaar voor het ontbreken van een spatie in het woord "losgeld". "Maar daar staat toch geen spatie in", zal je zeggen. Nee, inderdaad, maar als je in een folder schrijft dat de OV-chipkaart een einde maakt aan het gefrummel met losgeld.... Als je meer wilt lezen over de verkiezing, kijk dan op de website van SOS.

Voor startende computergebruikers heeft het seniorennet een verklarende woordenlijst gemaakt, waarin een heleboel termen die je tegenkomt bij het werken met de computer worden verklaard.

Verder vond ik op een blog dat er zoveel mensen nieuwschierig schrijven in plaats van nieuwsgierig. Op het blog wordt netjes uitgelegd waarom dat is (je bent gierig (= verlangend) naar nieuws. Ik zou daar wel aan toe willen voegen dat het niet zo raar is dat mensen het verkeerd schrijven. We kennen in het Nederlands immers de regel:

Ik hoor de klank "sg". Ik schrijf s, c, h.

schaar

schoor

schier maar: nieuwsgierig

Nieuwsgierig is dus de welbekende uitzondering op de regel.

In een groot artikel van de NRC werd aandacht besteed aan het werk van Renee Seward, die (voor het Engels) een manier heeft ontwikkeld om mensen te helpen die moeite hebben om de klank bij een bepaalde letter te onthouden. Zij maakt bijvoorbeeld gebruik van plaatjes in of bij een letter:

Zo kan het plaatje je een hint geven hoe de letter uit te spreken. Op de volgende (Engelstalige) website kan je hier meer informatie over vinden.