Daling niveau voortgezet onderwijs

In de NRC van gisteren stond weer een bericht dat veel leraren in het voortgezet onderwijs een daling zien van het niveau. Vooral op het gebied van taal en rekenen schort het aan een heleboel kanten. Het leuke vond ik, dat het artikel eindigt met : "We moeten nu aan de slag". Want inderdaad, alleen maar blijven opmerken dat het niet goed gaat, helpt niemand. Integendeel: hoe vaker we het zeggen, hoe meer mensen denken: "Ach, het gaat bij iedereen slecht, dus er zal wel weinig aan te doen zijn...". Ik ben het daar niet mee eens: er is voor iedereen wat aan te doen. Het mooiste zou zijn als we vanaf het begin van het leren lezen en schrijven iedereen de logica in de taal en de spelling zouden kunnen bijbrengen. Dan geef je iedereen een basis waarop hij verder kan borduren. Gelukkig is er een methode waarmee je dat inderdaad kan doen. Deze methode gebruik ik nu al een aantal jaren. De methode is gebaseerd op de letters van het alfabet en geeft allerlei regels om te leren hoe je die letters moet lezen en schrijven als ze op een bepaalde manier bij elkaar zijn gezet. Een simpel voorbeeld:
ik heb een a (gewoon de letter a, uitspreken zoals in het abc).
Als ik een medeklinker voor die a zet, dan klinkt de a nog steeds als a, zoals in la.
Zet ik echter een medeklinker achter die a, dan verandert de klank van de lange a in een korte ah: al.
De medeklinker bepaalt hier dus hoe de klinker klinkt.
Als je hierop voortborduurt, kan je heel makkelijk een van de meest voorkomende spellingsproblemen oplossen: de open lettergreep en de dubbelzetter.
Ik zal daar in een volgende blog verder op ingaan.
Wil je meer weten over mijn methode, kijk dan eens op http://www.taal-spelling.nl/ en schrijf je in op mijn nieuwsbrief.

Exameneisen een ramp bij dyslexie?

In het Brabants Dagblad van vandaag staat dat de vereniging Woortblind het verhogen van de exameneisen een ramp vindt voor kinderen met dyslexie. De nieuwe eisen houden in, dat voor de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde nog maximaal één vijf gehaald mag worden. Dyslectische kinderen zouden zeer benadeeld worden met een dergelijke eis.
Mijn vraag is dan: waarom? Ook dyslectische kinderen hebben baat bij goed onderwijs dat leidt tot een diploma met waarde. Wellicht hebben zij op bepaalde vlakken extra ondersteuning nodig en kunnen ze tijdens het examen extra faciliteiten krijgen om hun dyslexie te compenseren (meer tijd, grotere letters, gesproken tekst, ...). Maar het resultaat van het examen moet voldoende kunnen zijn.
Tijdens hun schoolcarrière kan je kinderen met dyslexie (of andere taalproblemen) al heel goed helpen door ze de taal op een analytische en logische manier aan te leren. Wil je daar meer over weten, kijk dan ook eens op www.taal-spelling.nl.

Gisteren stond er weer een heel stuk in de NRC over het feit dat studenten geen foutloos Nederlands kunnen schrijven. Diverse universiteiten hebben een taaltoets waar een groot aantal studenten voor zakt. Eén van de oorzaken die genoemd wordt, is dat studenten niet kritisch zijn op wat ze zelf hebben geschreven. Volgens mij komt het echter vooral doordat de spelling tijdens de schoolcarrière niet volledig eigen is gemaakt. Het wordt als een losstaand iets beschouwd en is op een gegeven moment "afgerond". Vanaf dat moment hoef je er dus als leerling geen aandacht meer aan te besteden. En MSN, Twitter en snelle e-mails doen dan de rest.
Ik werk zelf met een methode die vanaf het eerste moment dat iemand begint te schrijven de spelling (met de regels en logica daarachter) als integraal onderdeel meeneemt. Vanaf dag 1 leer je al de persoonsvorm herkennen. Vervolgens wordt dit langzaam maar zeker uitgebouwd. Stap voor stap komen alle woordsoorten aan bod en snap je dus ook waarom je schrijf:
Hij haatte het werk. en:
Het gehate werk moet wel gedaan worden.
Meer weten? Kijk dan op: www.taal-spelling.nl

Taal struikelblok voor buitenlandse artsen

Uit een promotieonderzoek van de heer Herfs blijkt dat taal een struikelblok is voor buitenlandse artsen die in Nederland als arts aan de slag willen (zie Medisch Contact). De huidige taalopleidingen voldoen niet voor hen.
Wij hadden dat al eerder gemerkt: we geven in 's-Hertogenbosch taalles aan buitenlanders. Deze groepen zijn zeer gemêleerd: er zijn mensen bij die in hun eigen taal ook niet kunnen lezen of schrijven, maar er zijn ook zeer hoogopgeleide mensen bij, waaronder een aantal artsen. Natuurlijk lopen deze groepen tegen hele verschillende problemen aan en zijn hun verwachtingen heel divers. Bij de groep hoogopgeleide mensen is er vooral frustratie dat hun kennis van de taal hen beperkt bij het uitvoeren van hun eigen beroep in Nederland. In onze lessen geven we hun op maat ondersteuning, zodat zij zich kunnen concentreren op die onderdelen waar zij moeite mee hebben. Dit werkt heel goed: iedereen is heel enthousiast en ziet vooruitgang!

Gisteren las ik in de krant een bericht dat de boeken op het VMBO zo simpel zijn, dat ze daardoor juist onduidelijk worden: http://www.brabantsdagblad.nl/algemeen/opinie/4497618/Aan-jipenjanneketaal-is-geen-touw-vast-te-knopen.ece
Kort gezegd komt het er op neer, dat er alleen nog enkelvoudige zinnen in de boeken staan. Alle voegwoorden (die relaties tussen de zinnen aangeven) zijn weggelaten. Dus de samenhang tussen de zinnen is weg.

Het is eigenlijk ook wel heel vreemd dat we eerst toestaan dat kinderen op de basisschool niet goed meer leren lezen en schrijven (onderzoek heeft aangetoond dat een deel van de kinderen nooit verder komt dan het niveau in groep 6). En vervolgens moeten we de taal in de schoolboeken zo versimpelen (omdat kinderen het technisch anders niet meer kunnen lezen), dat de inhoud aan ze voorbij gaat. Kortom ze leren niets meer uit de schoolboeken.
Waar zijn we eigenlijk mee bezig?

Filmpje: wat is een persoonsvorm?

Ik ben de afgelopen tijd heel druk geweest met het maken van een filmpje: Wat is de persoonsvorm? Ik kreeg van een leerling van mij de vraag waarom een persoonsvorm een persoonsvorm genoemd wordt. Ik heb het uitgelegd en vervolgens ben ik aan de slag gegaan om het in het algemeen toe te lichten.

Het resultaat kan je vinden op:
http://www.taal-spelling.nl/downloads/cursussen/Wat_is_een_persoonsvorm_v2.pps
Het is nu nog een powerpoint filmpje, dus je moet het eerst downloaden en dan kan je het met de powerpoint viewer bekijken. Als je die niet hebt, kan je die vinden op de Microsoft site (google op "powerpoint viewer downloaden" en je komt er vanzelf).

Werkwoordspelling 5 - Voltooide en onvoltooide tijd

Nu we in de vorige hoofdstukken de tegenwoordige tijd en de verleden tijd besproken hebben, is het tijd voor de volgende stap.
In deze stap voegen we een extra dimensie toe aan de zin. We gaan aangeven of deze voltooid is of onvoltooid.
Onvoltooid betekent dat iets nog bezig, aan de gang is.
Voltooid betekent dat iets af, gedaan is.

Bijvoorbeeld:
Ik loop. ------------> ik ben bezig met lopen
Ik heb gelopen. -----> ik ben gestopt met lopen en doe nu iets anders

Bij de voltooide tijd van een werkwoord zie ik altijd een vorm van de werkwoorden hebben of zijn en een voltooid deelwoord.

Let op: het voltooid of onvoltooid zijn van een zin komt bij de (tegenwoordige of verleden) tijd van de zin en niet in plaats van de tijd. We zeggen daarbij eerst of de zin voltooid of onvoltooid is, en daarna geven we aan of een zin in de tegenwoordige of verleden tijd staat. De vier mogelijkheden op een rijtje:

Ik loop -------------onvoltooid tegenwoordige tijd (o.t.t.)
Ik heb gelopen -----voltooid tegenwoordige tijd (v.t.t.)
Ik liep --------------onvoltooid verleden tijd (o.v.t.)
Ik had gelopen -----voltooid verleden tijd (v.v.t.)

Even samengevat:
- voor het bepalen van de tijd van de zin kijk je altijd naar de persoonsvorm
- voor het bepalen van het onvoltooid/voltooid zijn van de zin, kijk je of er een vorm van hebben/zijn en een voltooid deelwoord in de zin staat.

Soms is het verschil tussen de onvoltooid verleden tijd en de voltooid tegenwoordige tijd niet helemaal duidelijk. Dus het verschil tussen:
Ik sliep.
Ik heb geslapen.

Wellicht helpt het volgende: de onvoltooide tijd geeft een beschrijving van wat er gebeurt. Bij "Ik sliep" zie je een plaatje voor je van iemand die slaapt.
De voltooide tijd vermeldt een feit dat is afgerond. Bij "Ik heb geslapen" zie je een plaatje van iemand die wakker is en op de rand van zijn bed zit.

Beide tijden kunnen naast elkaar gebruikt worden, bijvoorbeeld in een artikel. Daarbij wordt in de eerste regel een feit vermeld (middels de voltooide tijd), en vervolgens wordt een beschrijving gegeven van de situatie (middels de onvoltooide tijd).

Er is in Amerika een nieuwe president gekozen. In de verkiezingsperiode gingen de kandidaten het land in om uit te leggen wat hun plannen waren.